PARLAN.DOC (12)

16. Buiging

Buiging, een bundel gedichten ‘over’ leven en werk van de componist Sjostakovitsj schreef ik nog voor de debuutbundel versneden; ik koos voor publicatie in 2006 omdat dit jaar een Sjostakovitsjfeestjaar is: het is dan 100 jaar geleden dat de componist geboren werd. Sjostakovitsj leefde van 1906 tot 1975. De fascinatie voor zijn leven en werk viel voor mij samen met het begin van het schrijven, een erg onzekere maar gedreven periode.

De houding van Dmitri Dmitrievitsj Sjostakovitsj, die zich wist te handhaven in een tijdperk overheerst door officiële en subversieve duidingen, interpretatie en tegeninterpretatie, schijn en waarheid, oppervlaktebetekenis en latente onderliggende betekenis, wordt nog altijd betwist. Hij verzette zich tegen het regime en conformeerde eraan. Dat zijn houding vragen blijft oproepen vond ik tijdens mijn muzische verkenning van zijn leven en werk boeiend. Eenduidigheid is een handige allesreiniger voor de plastieken mythologisering van verhalen en mensen, maar zowel in leven als in kunst ongemeen geestdodend. Zelfs de eerste verhalen waarmee we kennis maken als kind, sprookjes, zijn deuren naar dubbele werelden. En het zijn uiteraard complexe werelden die in kunst verkend worden.

Dat hier het gevaar van morele transgressie dreigt, of dat er gevaren opduiken inherent aan de verkenning van de grenzen tot net voor een transgressie, is evident. Voor Sjostakovitsj diende die grens zich aan toen hij in 1960 tegen zijn principes toch lid werd, of op bevel lid werd gemaakt van de communistische partij. Verbaal conformeren aan het stalinisme zoals het schrijven van liederen ten voordele van het moederland, deed hij al en dat was onder de uitzonderlijke omstandigheden onvermijdelijk en ‘normaal’. Ook Achmatova schreef een gedicht voor Stalin, terwijl haar zoon door diens regime gevangen gehouden werd), maar lid worden van de partij betekende voor de componist een zware nederlaag, en iets waar hij erg onder leed. Nog later zette Sjostakovitsj (al of niet onder druk) zijn handtekening onder een veroordeling van de fysicus Andrey Sakharov tegen wie in ’73 in de Pravda een hetze begon. Er zijn pogingen ondernomen om te proberen uitleggen hoe zijn handtekening onder dat document kwam, maar wellicht het dichtst bij de waarheid zijn de eigen verklaringen en aanduidingen over de zaak: ‘I won’t forgive myself for it until the grave.’ (zoals geciteerd op p. 278, in de Sjostakovitsjbiografie door Laurel E. Fay). Hij raadt een paar maanden later iemand een verhaal van Tsjechov aan, ‘Zaal nr 6’, en in het gesprek vereenzelvigt Sjostakovitsj zich weinig flatterend met de hoofdfiguur van dat verhaal, een antiheld en iemand die geen weerstand bood aan het kwaad.

De situaties zijn niet vergelijkbaar maar ik denk toch terug aan wat Badiou (zie vorige week) in zijn boek over de 20ste eeuw schreef over de medeplichtigheid van de westerling aan de schrijnende tekortkomingen in de rest van de wereld.


Herhaald onderwerp

Vioolconcerto nr. 2 in cis kleine terts, op. 129, D. D. Sjostakovitsj (1967)


Niet met water te vervagen,
niet met vingers te behagen,
te vast, te dicht, te star.
Woorden, ze deugen niet.

Ha, daar zijn ze,
opgesmukt en koket in contouren,
een nooit eindigende bruiloft,
zwijntje op het bord, paartje op de taart.
Woorden, ze deugen niet.

Ze strengelen als een constricta.

Ze stuiteren onder stoelen en banken.

Ze verdrijven om zelf te blijven.

Woorden, ze deugen niet.

Verstrooi ze in de wind,
laat los, laat gaan, ontbind.

Alles los? Laat maar komen dan,
laat maar vallen, de klanken, ja doe maar,

timbre

tempi

sempre


Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar vierde week.

Marcinelle

Op 8 augustus 1956 vond in Marcinelle de grootste mijnramp uit de Belgische geschiedenis plaats: 262 mijnwerkers – waaronder 136 Italiaanse gastarbeiders – vonden er de dood.

Ter gelegenheid van de tragische vijftigste verjaardag geeft het Gentse Poëziecentrum een volledige herziene druk uit van de dichtbundel Marcinelle van Willie Verhegghe die voor het eerst verscheen in 1995.

Moord Op De Blankaart

07/08/06 - DIKSMUIDE: Moord Op De Blankaart - literaire Wandeling met Piet Duthoit - 19u20 - reserveren verplicht - De Blankaart, Iepersteenweg 56 - info.

Maandagwandeling

07/08/06 - SINT-TRUIDEN: Tijdens deze maandagwandeling neemt de gids je op sleeptouw. Onderweg poëzie en prozateksten - 19u - 2,50€ -VOORAF INSCHRIJVEN - stadhuis, grote markt - info.

Poëzie- en kunstmarkt

06/08/06 - Vlassenbroek: poëzie- en kunstmarkt - Gans de namiddag zijn er in centrum van Vlassenbroek en in de tuin van Galerij Springtij standen met poëzie en kunststukken. Er zullen verschillende kunstenaars aan het werk zijn.

Nacht van het Boek

5/08/06 - REDU: Nacht van het Boek - Het boekendorp organiseert de mooiste nacht van het jaar voor boekenliefhebbers. Zaterdag: vanaf 16u handtekeningensessies en vertoon van oude films; ook zijn er tentoonstellingen, muzikale animaties en om 23u45 een vuurwerk. Muziekanimatie : Franse chansons, jazz, accordeon, lichte muziek. Straatanimatie: straattheater - gratis - info.

PARLAN.DOC (12)

15. Verzen gesneden

Oud hout

avond zei ik voorzichtig
en wrikte tot het deksel loste
er lagen kleuren in snoeihout
gestapeld met zin voor handen
maar hol en in ogen gehakseld
veren zetten stil letters over
ik keek over de rand
maar de woorden weken voor de wimpers
en trokken de doos donker dicht

avond zei ik blind
en vond de doos zonder deksel
op de gewone plaats
er lagen geuren in vloeipapier
oud en nieuw gerafeld naast elkaar
boekenruggen droegen letters droog over
ik tastte over de rand
maar de woorden ruisten voor mijn vingers uit
en metselden de gewelven van de klank dicht

voor jou zei ik doof
en vond de avond
tussen het oud papier van mijn oren
er plakten woorden in natte hars
hun letters hadden handen en monden
en slorpten tot ze vol vocht verstomden
ik gooide mijn stem over de rand
maar de klanken stierven voor de woorden weg
en beenden vliegensvlug mijn adem uit

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar derde week.

TAZ Internationale dag

04/08/06 - OOSTENDE: TAZ Internationale dag - Als grande finale van TAZ Talk, is een internationale literaire persoonlijkheid bij ons te gast. Hij of zij werd uitgenodigd om er een geheel eigen namiddag van te maken. Nestel u in de zetel en laat u verrassen door onze mystery guest... - 8€ - 17u - Art Residence Beau-Site, Vlaanderenstraat 45 - info.

Comt in mynen hof

Op 4, 5 en 6 augustus is er voor de zesde keer het kunstevenement Comt in mynen hof. Dit evenement in het kader van de midzomerfeesten in Wambeek (Ternat) brengt verschillende kunstdisciplines samen en staat opgesteld in twee tuinen.

Deze keer is het thema Verlangen en de organisatoren zoeken gedichten die hier bij aansluiten, om ze op zondagmorgen te laten voordragen.

Voor meer informatie kan je hier terecht.

Niet vergeten: Liefde, het enige

Weer tijd om het geheugen even op te frissen:

Deze week is de nieuwste bundel van Willy Spillebeen te winnen.

Mail de redactie voor vrijdag 28 juli de antwoorden door op onderstaande vragen:

1. Waar kan men de Willy Spillebeenroute bewandelen?
2. Hoeveel correcte antwoorden zal de redactie ontvangen?

en ontvang Liefde, het enige, een (gesigneerde!) bundel om te koesteren.

PARLAN.DOC (12)

14. Nog spons

Ondergedoken

stil is al luid genoeg
voor een koppige tekst
die met geamputeerde voeten
je stem hoort

raken is hard genoeg
voor een geschaafde zin
die met gebroken korst
je hand voelt

dicht is geblikt genoeg
voor een verschrikt woord
dat met verspreide schreeuw
je schouder mist

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar derde week.

TAZ Komen, zien en nog eens komen

03/08/06 - OOSTENDE: TAZ Komen, zien en nog eens komen - Goeie teksten en een podiumpresence van gewapend beton. Meer hebben Andy Fierens en Stijn Vranken niet nodig om zich te buiten te gaan op talloze podia in binnen- en buitenland. Twee van onze meest beruchte literaire performers slaan eindelijk de handen in elkaar voor een totaalprogramma dat, naar eigen zeggen, alle andere Vlaamse dichters overbodig maakt - 8€ - 17u - Art Residence Beau-Site, Vlaanderenstraat 45 - info.

VAKANTIE

Omdat Parlando! maar 5 paar vingers heeft, zal het de komende dagen opvallen dat de redactie een paar dagen op vakantie is.
De site zal tot en met zaterdag 5 augustus niet meer dagelijks worden aangepast.
Wel zal af en toe (naar gelang de bereikbaarheid van internetcafés) iets toegevoegd worden.

PARLAN.DOC (12)

13. Onding

Ieder heeft zo zijn eigen ondingen, en de meeste ondingen zijn algemeen menselijk en dus ook ondingen van anderen, of op zijn minst herkenbaar als menselijke ondingen. Heb een gloeiende hekel aan angst. Er had aan het spul op zijn minst een regelknop kunnen zitten. Het had zich tenminste aan afkoopprocedures kunnen onderwerpen: 1 eenheid angst wegruilbaar tegen 2 eenheden nijverig werken, dat soort gesjacher. Of het had zich tot een paar deelgebieden kunnen beperken, bijvoorbeeld bij één mens maar één soort angst. Maar neen, het blijkt een groot onredelijk onding dat zich van kindsbeen rond dromen kan slingeren en als The Thing in die film die ik uiteraard niet zag overal blijft opduiken. Ik schreef een aantal gedichten rond dit onding. Ik hoop dat ze bij anderen angstopsponzend werken. De titel is een minder frequent woord.

Sjibbolet

ik zag hoe mijn verzetsvel dun uitdijde
ik wilde huizenhuid indijken
maar nog voor er een schot
gelost voelde ik de trap af
de gang in de straat op
ik zal ontkomen ik zou
omkomen om niet te horen
het halsstarrig stromen
van de bezette stad

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar derde week.

TAZ Songtekstendag

01/08/06 - OOSTENDE: TAZ Songtekstendag - Een goede songtekst is ook een literaire tekst. Het Nederlands taalgebied wemelt van muzikanten die de ene tekstparel na de andere uit hun mouw schudden. En omgekeerd zijn er ook dichters die graag flirten met de rock'n'roll scene. Tijd om die teksten op een podium te brengen. Een confrontatie tussen onder andere rapper Def P van Osdorp Posse en dichter-performer Christophe Vekeman - 8€ - 17u - Art Residence Beau-Site, Vlaanderenstraat 45 - info.

PARLAN.DOC (12)

12. à Bruxelles sans toît

In onderstaand gedicht staat een stukje van Paul Celan. In de vertaling van Ton Naaijkens staat er dan ‘Diep / in de tijdenspleet, / bij de / ijsraten / wacht - een ademkristal - / onomstotelijk jouw / getuigenis.’

Kartonnen stratenvest

de klanken ener
Farbfernsehgerät
(hij sliep)

appuyez sur la touche OK
(il n’a pas fait
puisqu’il dormait)

controleer de resterende wachttijd
door de SLEEP toets in te drukken
wanneer u het toestel uitschakelt
wordt de geselecteerde parameter
geannuleerd

(Tief
in der Zeitenschrunde,
beim
Wabeneis
wartet, ein Atemkristall,
dein unumstössliches
Zeugnis.)


Ik lees Alain Badiou’s De twintigste eeuw (Ten Have, 2005). Hij geeft op p. 44 een lijstje van cijfers die hem frapperen; ze gaan over de vorige eeuw, maar ik vermoed dat er sinds hij ze schreef in 1999 nog niet veel veranderd is. Over een wereld vol ‘daklozen’. Ik citeer in verkorte vorm:

‘1. In Europa zijn tegenwoordig ongeveer vijfhonderdduizend personen met aids besmet. Dankzij de combinatietherapie duikelt het sterftecijfer naar beneden. (…) In Afrika zijn tweeëntwintig miljoen mensen met aids besmet. De geneesmiddelen ontbreken vrijwel. (…) Het is absoluut mogelijk alle Afrikaanse zieken van de noodzakelijke medicijnen te voorzien. Daarvoor moeten bepaalde landen die er de industriële mogelijkheden voor hebben alleen maar besluiten locopreparaten te vervaardigen en aan de betrokken bevolkingsgroepen te leveren. (…) Een regering die besluit niet op die manier te handelen, besluit medeverantwoordelijk te zijn voor de dood van tientallen miljoenen mensen.

2. De drie rijkste mensen ter wereld bezitten gezamenlijk een vermogen dat groter is dan het totale bruto binnenlands product van de achtenveertig armste landen ter wereld.

3. Laten we aannemen dat men de totale wereldbevolking wil laten beschikken over een in cijfers uit te drukken hoeveelheid voedsel, dus 2700 calorieën per dag, over drinkwater en een basisgezondheidszorg, dan zal dat ongeveer neerkomen op wat de inwoners van Europa en van de Verenigde Staten jaarlijks aan parfums besteden.

4. We nemen de arme twintig procent van de wereldbevolking en de rijkste twintig procent van de wereldbevolking. In 1960 had de hoogste laag een inkomen dat dertig keer hoger lag dan dat van de onderste laag. In 1995 is dat inkomen tweeëntachtig keer zo groot.

5. In zeventig landen van de wereld (veertig procent van alle landen) is het inkomen per hoofd van de bevolking, in vaste cijfers, lager dan twintig jaar geleden.’

Als we nu eens het volgende deden: op elk product dat wij in het westen kopen en verkopen, betalen we een piepklein percentje in een grote pot (wereldbank of zo) om de kloof tussen noord en zuid te verkleinen. Bedrijven die deze strategie toepassen zouden aangemoedigd kunnen worden. De consument zou millenniumdoelstellingenvriendelijk kunnen worden, zoals de consument ook dolfijnvriendelijk blijkt te zijn geworden (op blikjes tonijn vindt u info over het gebruik van netten waarmee geen dolfijnen gevangen worden, daarvoor blijkt de consument gevoelig; hetzelfde geldt in verband met informatie over het indijken van kinderarbeid in bijvoorbeeld de textielsector, enz). Het heeft een naam: ethische bedrijfsvoering; welk bedrijf begint daar eens mee ten voordele van de milleniumdoelstellingen? En waarom stelt de regering (o zo gevoelig voor de economie) niet eens iets dergelijks voor?

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar derde week.

TAZ Jonge Dichtersdag

31/07/06 - OOSTENDE: TAZ Jonge Dichtersdag - Stand-up comedian Gunter Lamoot stelt voor: vier jonge poëziegoden. Vier jonge dichters met een onverwoestbare plankvastheid brengen voor u hun aller-persoonlijkste ode aan de stad Oostende met Simon Van Buyten, Thomas Logghe, Sammy Deburggraeve en Bernhard Christiansen - 8€ - 17u - Art Residence Beau-Site, Vlaanderenstraat 45 - info.

PARLAN.DOC (12)

11. Brussel

De redactie is later deze week met vakantie, het zal een beetje behelpen worden met internetcafé’s en zo. Ik ben zelf ook een paar dagen op een andere plek. Zo krijgt bloggen toch nog iets van het postduiftijdperk: speels-spannend virtuele teksten op verschillende plaatsen in de werkelijke wereld achterlaten en ophalen in een JulesVerne-van-hier-naar-daar avontuurlijk luchtballonverhaal. Of toch ongeveer ( en met dank aan de redactie). Het vervolgverhaal kan hier zo wel al eens een dag onderbroken worden.

Waar waren we gebleven. In Parijs. Wel, daar kunnen we niet blijven, tenzij u de middelen heeft om daar voor uw dierbaar zelf een appartement te huren. Ik stel voor dat we langs Brussel terug komen. Ik schreef twee gedichten ‘voor’ bedelaars. (Ondertussen is er in de bundel wel van alles gebeurd hoor, er is een uitbarsting geweest, met creperende rivieren, een kwaadaardige zee, en water allerhande, en de toon is sindsdien geheel veranderd, we lezen en schrijven nu in mineurakkoorden).

Geeft u geld aan bedelaars? Ik betaal mijn tol als bezoeker aan een andere stad aan bedelaars. Heb in Parijs uiteraard bedelaars gezien, en mensen die op straat leven, of à l’improviste zoals de kampeerders met honden op de Place de la République met het verkeer overal rond hen. Een jongen met holle ogen en, ondanks de warmte, de kap van zijn jekker op zijn hoofd, stak de straat over op weg, zo denk ik, naar deze ‘camping’; zijn ogen zaten verdomd vol miserie.


Man met hond, Brussel Nieuwstraat

verscheept de zon en brandschat het land
hij steekt stappen aan
omgordt zijn polsen
en schoudert blikken
van vrouwen en kinderen eerst

groot van tijd strijken zijn ogen
het wit van wang

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar derde week.

TAZ: Dimitri Verhulst

29/07/06 - OOSTENDE: TAZ SOLODAG - Dimitri Verhulst te gast - 8€ - 17u - Art Residence Beau-Site, Vlaanderenstraat 45 - info.

Leg mijn blaas het zwijgen niet op

23/07/06 - GENT: actie om te ijveren voor vrouwelijke urinoirs in het stadslandschap - optocht van aan het Baudelopark tot aan het stadhuis Gent is er een optocht - Gentse dichteres Nicole Ledegen leest daar haar gedicht Leg mijn blaas het zwijgen niet op voor.

PARLAN.DOC (12)

10. Paris se lève

Oorsprongen

van de muziek. Marc Chagall, 1967

als het blauw te oud wordt
maken de daken een koprol
de violist zet zijn stoel bij de maan
en speelt tot het gloort
de Eiffeltoren wordt hoger
Parijs komt licht ter wereld

voor de nacht gebroken zinnen
krijgen bij de laatste gebuitelde
klank hun eerste kleur


In het museum voor joodse kunst in Parijs zag ik een tentoonstelling over de Dreyfusaffaire. De herdenking ervan vorige week kreeg veel aandacht in Frankrijk. Antisemitisme of andere vormen van mensenhaat steken altijd weer de kop op. Ruimer bekeken: op het moment van de herdenking begon de joodse staat een oorlog. Wie zijn de dreyfussen vandaag?

Nadat de joodse filosofe Hannah Arendt haar boek over het Eichmannproces publiceerde en brak met het zionisme, was ze in Israël niet meer welkom. Pas in 1997 werd er in Israël een congres aan haar werk gewijd. Zouden haar boeken op dit moment in Israël werkelijk gelezen worden? Dit bijvoorbeeld? Vreemd hoe tijdsverloop en geschiedenis nauwelijks in gecumuleerde kennis resulteren. Vreemd hoe bijvoorbeeld extreem-rechtse ideeën altijd weer terugkomen en vertolkers ervan in ons eigen landje te keer gaan tegen concerten ten voordele van verdraagzaamheid. Waar houdt de wijsheid zich schuil? In spiritualiteit? In kunst? Chagall (een jood uit een chassidisch gezin) vond haar in kleur. Zou hij de Israëlische houding van nu ‘joods’ genoemd hebben? Chassidische joden (zoals het merendeel van de gemeenschap in Antwerpen) zijn tegen een joodse staat. Ook het woord ‘joods’ is niet voor generaliseringen vatbaar.

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar tweede week.

Zomernummers

Het zomert in de brievenbus.

* De Brakke Hond heeft in z'n zomernummer bijdragen van o.a. Koenraad Goudeseune, Joris Denoo, Miguel Declercq, Reinout Verbeke, Bert Lema en Jeroen Boone. Er is ook een Karel van de Woestijne-special.

* DIGTHER valt deze dagen ook op deurmat met bijdragen van o.a. Tony Rombouts, Alain Delmotte, Joris Denoo, Philip Hoorne, François Vermeulen en Herlinda Vekemans.

SPOT: Liefde, het enige (Willy Spillebeen)

Deze week is de nieuwste bundel van Willy Spillebeen te winnen.

Mail de redactie voor vrijdag 28 juli de antwoorden door op onderstaande vragen:

1. Waar kan men de Willy Spillebeenroute bewandelen?
2. Hoeveel correcte antwoorden zal de redactie ontvangen?

en ontvang Liefde, het enige, een (gesigneerde) bundel om te koesteren.

PARLAN.DOC (12)

9. Parijs

Vandaag en morgen twee bij elkaar horende gedichten ‘over’ Parijs (uit versneden) waarin het verhaal geïnspireerd door de herkenbare beeldwereld van Marc Chagall een rol speelt.

Verhaal met beeld in verstek

een verhaal is door het niets gegaan
het week en week
tot het viel

het is ochtend in Parijs
de Eiffeltoren sluimert toonzuiver
het beeld steekt uit
tot het vervaagt in een blauw verhaal

Op een boulevard langs de Seine ligt een tentoonstellingsruimte die La Maison Rouge heet, en waar je hedendaagse kunst kunt zien. Er exposeert tot eind september een dode kluizenaar uit Chicago, Henry Darger; de Vlaamse schilder Michaël Borremans; een beeldend kunstenaar die boeken in de oven bereidde, Denise A. Aubertin; en beeldend kunstenaar Nicolas Darrot die kunstmatige kraaien laat krassen naar een witte bal die via een technologisch parcours in het blikveld van de zwartvlerken komt. De kluizenaar Henry Darger heeft ten tijde van zijn leven met zijn werken nooit het daglicht gezocht. Hij had een vreselijke jeugd en leefde de rest van zijn leven eenzelvig om niet te zeggen autistisch. Zijn werken (een mengeling van onschuld en perversie over zeven kleine meisjes, meestal afgebeeld met piemeltjes) en krachten van goed en kwaad die ontaarden in kindermishandeling en een oorlog om de mishandelde kinderen te bevrijden)leken me een vlucht uit de wereld van een getraumatiseerde man.

De kraaien van Darrot zijn een prometheïsch staaltje van technologisch kunnen dat op het moment dat ik er was nog technische problemen opleverde en waarvan me vooral de omslachtigheid bijblijft. De gebakken boeken (boeken in de oven bewerkt met deeg en bijvoorbeeld sesamzaadjes) waren naar mijn oningewijde en weinig keukenvriendelijke mening de uitwerking van een doorgedreven idee. Het werk van Borremans daarentegen is beslist intrigerend te noemen. Zijn werk is onrustwekkend, of wat de Engelsen ‘unsettling’ noemen, een woord dat goed het contrast met het gesettlede establishment weergeeft. Er was een serie te zien van figuratieve schilderijen, waarin een paar mensen een grotere groep mensen tot het vormen van figuren dwingen (cirkels en kruisen van lichamen), een soort esthetisch terrorisme, alles gezien vanuit een vogelperspectief. De spanning die ervan uitgaat is niet te mislopen. Er is een portret van een man die met kille blik de toeschouwer aankijkt. Er zijn twee jonge mannen die een gaaf dood konijn bekijken als hadden ze er van alles mee gedaan. De suggesties zijn niet van de lucht, en elk schilderij is een binnenkomen in het midden van een griezelig verhaal. Het narratieve is onmiskenbaar. Hetzelfde geldt voor het werk van de Amerikaanse fotografe Cindy Sherman (in de nationale galerie voor hedendaagse kunst Jeu de Paume. Een aantal van haar foto’s lijken snapshots uit een film. Ze fotografeert zichzelf in een serie travestieën van de identiteit. De fenomenen angst en kwetsbaarheid spelen bij haar een grote rol, iets wat de toeschouwer gemakkelijk herkent.

Zowel bij Sherman als bij Borremans valt het suggestieve narratieve op, meer dan het fragmentarische. Het postmodernisme is dood, leve een nieuw soort postmodernisme? Er is alleszins in hun werk en dat van anderen een consolidatie te merken van het fragmentarische als uitgangspunt. Het nieuwe lijkt me dat het fragmentarische opnieuw een verhaal suggereert, dan wel demonteert.

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar tweede week.

SPOT-prijs

Marcel Raman wordt de eigenaar de eerste SPOT-prijs. Binnenkort mag hij De Martelgang in de brievenbus verwachten.

Vanaf morgen is hier een nieuwe prijs te winnen.

PARLANDOC (12)

8. Afspraak bij het slakkenspoor

Waarom slakken nooit rechtlijnig zijn (en zessen uiteindelijk wel)

een zes viel om
en vroeg om een gom
je lijkt wel een slak, zei de slak.
ho maar, zei de zes geërgerd
op een schaal van nul tot tien
waar waart een slak?
wij slepen, slobberen en slurpen, slakte de slak
op een schaal van nul tot tien?
slaken, sluipen en slopen doen we niet, vervolgde de slak fier
ja, ja, maar waar waren slakken?
in henzelf is zeker nergens? slonk de slak
zo meteen word ik een lijn, zuchtte de zes verzwakt
is dat wat, vroeg de slak, op je schaal van nul tot tien?
lijnen zijn oneindig, zei de zes droogjes
zijn ze ergens? vroeg de slak
ik was een opgerolde lijn, zei de zes met verre stem
kan ik een lijn slepen, slobberen en slurpen? slakte de slak


Zo, en met dit fabeltje verlaten we in de bundel de kindertijddoos. Vorige week zag ik iets wat me aan het schrijven van dit fabeltje deed terugdenken. Ik was enige dagen met vakantie in Parijs, en hoe kan het ook anders in zo’n stad, zag er van alles. In het Centre Pompidou zag ik een tentoonstelling die de hedendaagse kunst benadert vanuit de filmwereld (Le mouvement des images, tentoonstelling tot 27/01/07). Er was van alles te zien en te overdenken. Met het fabeltje hierboven associërend: een filmpje over het schrijven, waarbij het aanvoelen van een onvermogen van het Prometheïsche (het vuur en al het menselijke kunnen dat eruit voortvloeide, de technische vaardigheden, de kunst) eveneens op een licht- komische manier aan bod kwam. Het heette Projet pour un texte en liet Marcel Broodthaers zien die in zijn tuin met inkt zat te schrijven. Het begint te regenen en Broodthaers blijft tevergeefs schrijven terwijl de regen zijn woorden voortdurend wegspoelt.

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar tweede week.

Niet vergeten: De Martelgang

Voor wie de temperatuur teveel wordt, wil ik even het geheugen opfrissen.

De kersverse bundel De Martelgang van Frederik Lucien de Laere winnen?
Je kan nog altijd deelnemen aan de wedstrijd.
(Meer info over de dichter en de bundel is hiernaast terug te vinden.)

De vragen op een rijtje:

1. Welk gedicht van Frederik Lucien De Laere is opgenomen in De Dikke Komrij (Bert Bakker, editie 2004)?
2. Hoeveel correcte antwoorden zullen de Parlando-mailbox bereiken?

Mail je postadres en je antwoorden voor vrijdag naar dit adres

Olaf Risee in De Avonden

Vrijdag 21 juli word tussen 20 en 21 uur Olaf Risee geïnterviewd door Erik Jan Harmens in De Avonden van de VPRO.

De uitzending is rechtstreeks te beluisteren via 747 AM, via de kabel en via internet.
Vanaf maandag 24 juli is het interview blijvend te beluisteren via deze link

PARLAN.DOC (12)

7. In tijd en plaats verloren

Doosdichting

Waar zijn we?
We kunnen het beslissen. Zal ik eens op mijn kaart kijken?
Zijn we onderweg? Hoe dan?
Bus?
Ja. Busdeurdicht. Rij je?
Neenee, passagiers, mét kaart.
Donker, zo met dak.
Ja. Kaart ontkaart.
Bus ontbust. Geest van de bus?
Met matrozen en zee?
Krap. Wou je liever een schip?
Dit lijkt wel het ruim. Maar we moeten roeien dan.
Niets van, jij hebt een kaart. We staan op de brug, met kaart. Het ruime sop.
Donker wel. Kennen we het schip?
Schip of toch bus?
Doen we het dak weer open, dan zien we het wel.
Het dak van de wereld?
Doen of niet doen?
Eerst onttijden.
Nu al?
Jip, vergeet de circonflexen niet.


doos

scharnier, crêpe en kroes je
frêle, dooi ruim je ogen
ruil, rooi je oren
slaap je
m’n d’sje

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar tweede week.

Extra BEATS

19/07/06 - DEURNE: BEATS door Josse De Pauw + Roland + gasten - Aan de hand van flarden proza, poëzie, sc?nes en songs schetst BEATS de sfeer van de gelijknamige literaire beweging die eind jaren '40 ontstond. De Beat-poets zorgden voor een golf van artistieke vernieuwing en ongecensureerde zelfexpressie door hun spontaneous writing. Met werk van Kerouac, Ginsberg, Burroughs en tal van minder bekende auteurs wordt BEATS een theatrale jamsessie - 20u30 - 12€ - Prov. Domein Ter Rivierenhof, Turnhoutsebaan 232 - info.

Bertolt Brecht in Gent (2)

23/07/06 - GENT: Muziekverteltheater Bertolt Brecht met Jessie De Caluwé en Ludo Vandeau - 17u - 4,5€ - Hof van Ryhove, Onderstraat 22.

PARLAN.DOC (12)

6. Handeling

Na tijd en plaats als belangrijke elementen van een verhaal zijn we bij het element ‘handeling’ aanbeland. Hier ga ik u met een paar gedichten alleen laten. Misschien komt u uw ‘handeling’ en die van anderen in de bundel wel tegen; in het middenstuk van versneden (20 verhaalscherven van telkens 2 gedichten) is er hopelijk mogelijkheid daartoe. Vandaag, het begin van het middenstuk van de bundel, waar de lijnen van plaats en tijd die met water verbonden waren, wegvloeien. We laten alles weer los, te beginnen met tijd en plaats.
Morgen het gedicht Doosdichting dat bij het onderstaande ‘hoort’. Spreken we overmorgen af bij het eerstvolgende slakkenspoor dat we tegenkomen, da’s een minieme kruising van tijd en plaats?


Attaca

de postbode viel als eerste de straten leeg geschud de deuren klepperden ik wachtte tot de muren weer muren werden een grote hand scharrelde ik dook weg en bleef ’s nachts ging ik je zoeken buiten de wereld ik zoende je mond en ogen en oren verlamd al ik sleepte je zwaar en ’s morgens pas kreeg ik je over de rand van de wereld en
O
allesisveranderdikhebmeverstopt
En je ouders?
andere pruik andere kleren ze hebben de bakkerswinkel schuilen het wordt dag
Hier onder de trap.
de postbode is weg hij is weer binnen als kruidenier
Aha. En?
dan hebben we geen papier
We zien wel. Het behang bijvoorbeeld.
en als er vandaag weer geschud wordt
‘s veilig hier. Slapen nu, kom maar.

maar niet vast
oren en ogen osmotisch
wat stroomt neigt na breken en schudden
nog naar de zee
fragmenten kijken
bijvoorbeeld (da capo

Herlinda Vekemans
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar tweede week.

Avondvoorstelling in Sint-Michielskerk

22/07/06 - GENT: Avondvoorstelling met muziek, dans en poëzie - 20u30 - 7,5€ -Sint-Michielskerk, Sint-Michielsplein.

Poëzie in de Meersen

22/07/06 - GENTBRUGGE:avondwandeling georganiseed door de Werkgroep Gentbrugse Meersen met poëzie van Louis Jacobs - elke wandelaar is uitgenodigd om ook zelf eigen of werk van anderen voor te lezen - 19u30 - vertrek Boer Janssensstraat.

Peter Wullen op Mega Maandag

Vanavond om 21u15 is Peter Wullen te gast in het programma Mega Maandag op Crazy FM Kortrijk op 104.4FM. Dit programma zal in augustus ook via live stream te beluisteren vallen.

Parlando blaast twee kaarsjes uit!

Wat twee jaar geleden begon als een proefproject, is er vandaag nog. Tijd voor een feestje!


Eerst en vooral kreeg deze weblog een nieuwe thuis. Voor de verhuis werd alles opgeschoond. Hiervoor kreeg de redactie technische hulp van Sylvie Marie en Dirk Vekemans. Bedankt hiervoor! Hopelijk went het hier snel.
Daarnaast is naast de maandelijkse rubriek PARLAN.DOC een nieuwe rubriek geboren: SPOT.

SPOT zal elke week iets 'poëtisch' in de kijker zetten. Maar er hangt meer aan vast. Er valt namelijk ook iets te winnen met de rubriek. Zo valt deze week De Martelgang, de splinternieuwe bundel van Frederik Lucien De Laere te winnen.

Verder wil ik de lezers hartelijk bedanken die dagelijks of geregeld langskomen en me af en toe wat nieuwtjes doorschuiven. Blijf dat vooral doen!

Poëzie leeft in Vlaanderen zonder meceneas en heeft de intentie om dat zo te houden. (op het verzoek van wat vrijwillige postzegelsteun na...).

PARLAN.DOC (12)

5. Plaats


Plaats is een moeilijk ding. Tijd, zo hadden we gisteren bedisseld, is niet-lineair, niet eenduidig, maar dat hoeft geen ramp te zijn. Het ellendige aan plaats is dat het zo eenduidig is. Er is in principe niets zo ellendig als plaats. Denken we in de eerste plaats aan ons eigen lichaam. Als we pijn lijden is er geen ontsnappen aan. Heeft u al ooit al erg veel pijn gehad, zodat u uit uw lichaam weg wilde? Ik heb grote eerbied voor de beoefenaars van de geneeskunde en voor de zorgverleners van mensen wiens lichaam een erge plek is om in te wonen. Ik kan geen ergere dingen bedenken dan mensen (en dieren) die veel pijn lijden. Plaats wordt zo een hallucinant klein gekrompen hel. Plaats is ook immoreel bij uitstek. Overal op onze wereldbol wonen mensen. Op sommige plaatsen is er de mogelijkheid om lang en gezond te leven. Op andere leven mensen in mensonwaardige omstandigheden. Het is een verhaal dat niet stopt, een groot verhaal dat niet dood is. Het is een nachtmerrie die net als die van de oorlog altijd wel ergens ter wereld plaats vindt.


Plaats, het is niet te doen. Dan zijn er nog de mensen wiens leven beperkt wordt door muren, echte of symbolische. Hoe de liefde en plaats met elkaar verbonden zijn, of vaak helemaal niet, ach, u begrijpt het: er is over plaats niet veel positiefs te zeggen. Van het gegeven plaats word ik eerlijk gezegd wanhopig. ‘Over’ het gegeven plaats staat er zowel in de proloog als in de epiloog, net als ‘over’ tijd een gedicht. Voor plaats week ik uit naar de zinkende stad, Venetië. In de proloog zit deze stad verwikkeld met het element tijd, maar in de epiloog overheerst het zinkende van plaats. Ik post hieronder iets over plaats in de theatrale registers van Reve. Het is tevens een huldedicht voor deze grote schrijver.


Rialto


voor Gerard Reve


in een aangespoelde stad
tussen land in water schiep
aan het einde van de zestiende eeuw
Antonio da Ponte
een brug


eb en vloed ondertussen
werden verguld
in paleizen aan plafonds gepleisterd


een Maagd werd aan land gedragen:
Santa Maria Gloriosa dei Frari
Santa Maria della Salute
Santa Maria della Carita
Santa Maria della Misericorda
Santa Maria dei Servi


save our souls
als tussen bruggen de zee stijgt
als tussen muren dood door water dreigt
als San Marco’s bronzen moren
almaar dichter het wassende water horen
als Venetië’s leeuw log wiekend
traag zijn eeuwenoude nu natte nest vliedt
als de basiliek engelvleugelveilig de stad verlaat
en Antonio’s brug vlot te water gaat
als Christofoor het Kind draagt
en Gij ten hemel vaart

Herlinda Vekemans
@
Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar eerste week.

Bekende en minder bekende Gentenaars & Brecht

21/07/06 - GENT:Bekende en minder bekende Gentenaars brengen Bertolt Brecht (o.a. Frank Beke, Daniël Termont, Martine De Regge, Sas van Rouveroij, Marina Hoornaert,Tom & Herman Balthazar, Kommil Foo, Derek, Koen Crucke, Zaki, Fatma Pehlivan, Luk ‘Pierke Pierlala’ De Bruyker, Vera Dua, Dirk Holemans, Freek Neirynck, Gunter Lamoot, Geertrui Daem, Mong Rosseel, Bart Koubaa, Tine Moniek, Ivan De Vadder en met optreden van de Jazzpoëtici - vanaf 18u - gratis - Hof van Ryhove, Onderstraat 20-22.

Poëzie in Hotsy Totsy

21/07/06 - GENT: open podium met Jef Staes, Didi De Paris, Rita De Pita, Philip Meersman, Steven De Swerts en Antistresspoweet - 18u30 tot 20u - gratis - cafe Hotsy Totsy, Hoogstraat 1.

Slam Poetry

21/07/06 - HEUSDEN-ZOLDER: Slam poetry met o.a. Ruud Linsen, Jee Kast - 19u - 5/7€ - De Schuur, St-Quirinusstraat 23 -info.

PARLAN.DOC (12)

4. Chronologie


Tijd, plaats en handeling maken traditioneel deel uit van een verhaal. Met tijd is van alles aan de hand. Het lijkt op het eerste gezicht een eenduidig, lineair gegeven, maar we weten al uit de dagelijkse ervaring dat de eenduidigheid hiervan een illusie is. Zelfs als we de tijd accuraat meten, is er weinig objectiviteit in te herkennen. Het subjectieve gehalte van tijd hangt ongetwijfeld samen met het gegeven plaats, maar zelfs los van plaats wordt tijd subjectief beleefd, omdat onze biografie in de tijd verknoopt is. Kindertijd en het jachtige van het professionele leven hebben qua tijdsbeleving haast niets gemeen, en het is al van ver aan te voelen dat de tijd van het oud zijn ook weer existentieel verschilt van elke andere vorm van tijd. Het subjectieve van tijd zet zich voort in de poëzie. Poëzie is ondermeer subjectief beleefde leestijd, die in vergelijking met proza veel minder aan de gemiddelde tijd van lezen gebonden is. De lezer van poëzie is veel meer dan de lezer van proza diegene die de tekst met de tijd verbindt, op eigen tempo.


Tijd is dus een subjectief gegeven. Nochtans is er iets als geschiedenis, en de accumulatie van tijd in beschavingen. Een tijd die naar het aanvoelen van velen de oude wereld definitief versplinterde, was de periode van WOI. Ik ben er al lezende langs getrokken, en heb me met ontzetting de slagvelden en het effect van oorlog op mens en beschaving voor de geest proberen te halen. De versplintering van de oude wereld als de oerknal van het postmodernisme. In de proloog van de bundel evolueren we in de tijd met rasse schreden naar drie oorlogsopnamen (als u ze graag leest: zie mijn website, klik op de cover van de bundel). Er staan in totaal 7 gedichten in de proloog. Hier volgt er eentje uit het register ‘dreiging’. Er zitten woorden in uit de valkenij. Een valk is een door de mens getemde roofvogel. Een roofvogel zat ook al in het wit van de mythe in het begin van dit bundelverhaal.


Valkant


een eeuw
nog in zonneleen
wikkelt zijn groene braak
in as en verhit
en ligt


de zon
al in bruikleen
breekt de langveter
van schijn en tijd
licht scherp vooruit
en wiekelt
boven het doffe schijnsel
van huis en huid


over de plek hangt
een kap een spin een kroon
van wenden is geen sprake


Herlinda Vekemans
@


Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar eerste week.

De bibliofiele uitgaven van Roland Jooris

t.e.m. 30/08/06 - HARELBEKE: Tentoonstelling rondom de dichter Roland Jooris 'De bibliofiele uitgaven' - gratis - tijdens de openingsuren van de bibliotheek - Bibliotheek Harelbeke, Eilandstraat 2 - info.

Poëziezomer Watou

t.e.m. 10/09/06 - WATOU: Extiem Poëziezomer - 9€ - maandag t.e.m. zaterdag: 14u tot 19u - zondag: 11u tot 19u - info

Bertolt Brecht in Gent (1)

20/07/06 - GENT: Muziekverteltheater Bertolt Brecht met Jessie De Caluwé en Ludo Vandeau - 19u30 - 4,5€ - Hof van Ryhove, Onderstraat 22.

Geleide Poëzieroute in Vlassenbroek

16/07/06- VLASSENBROEK: Geleide Poëzieroute in Vlassenbroek: de opgestelde poëzie wordt gelezen door woordkunstenaars en het geheel wordt muzikaal opgeluisterd door het ensemble "Dendermonde Brass" - duur van de wandeling: ± 1 u 30 min - 10u30 - 2€ - verzamelen op het kerkplein.

PARLAN.DOC (12)

3. De man als muze


Het ‘verhaal’ in versneden hangt op een ondergrondse manier aan elkaar, dit zoals al aangegeven, om lezers niet op één denkpad te dwingen. Bovengronds is water of de afwezigheid daarvan een mogelijke denklijn van het verhaal. Maar lezers vinden hun eigen paden. Het heeft me verbaasd dat er toch lezers zijn die om zo’n te volgen denkpad vragen. Zo vroeg een buur me, teleurgesteld door de discrepantie tussen mijn dagelijks buur-zijn en de afwezigheid in de bundel van mijn op het eerste zicht toch niet lastig te begrijpen persoon, of ik niet eens een en ander wilde uitleggen. Uitleggen. Maar hoe zou ik moeten beginnen en hoe zou ik kunnen stoppen, en waar zou ondertussen de lezer zijn? En de gedichten? Ik ga dus niets uitleggen. De vrijblijvende wegwijzers in de bundel naar de denkwegen die ik zelf gevolgd heb, zijn niet meer dan een mogelijkheid. Hierbij zo’n wegwijzer naar de laag ‘verhaal’. Het is geen uitleg, maar een uitnodiging tot lezen, ook van andere poëzie dan die van mezelf, omdat verschillende manieren van lezen bij poëzie de moeite loont.


Het verhaal begint op de kaft met de foto van een beeld dat in het Capitolijns museum in Rome te zien is, De stervende Galliër. Ik heb het nog niet in ‘levende lijve’ gezien. Ik vond het in een oud prentenboek zonder uitgiftedatum (Roma, Cento tavole), en zag de muzische aantrekkingskracht ervan. Ik heb het tijdens het schrijven van versneden bij me in de buurt gehad, en zowel de proloog als de epiloog van de bundel zo genoemd. Zijn sterven stopt immers niet, het zit gevangen in het beeld.


Voor een vrouwelijke dichter (of een vrouw actief in andere kunsten) kan een man muzisch zijn. Hoe het komt dat dit gegeven in onze cultuur zo weinig aan bod komt, is me een raadsel. Hoe het komt dat het nieuws is als Germaine Greer een boek over de jongen publiceert, kan ik maar net begrijpen in het licht van haar voorafgaand strijdend feministisch standpunt, en de interpretatie van de media daarvan. Nochtans is haar begrip van de mannelijke schoonheid een denkpunt in haar feministisch bewustzijn waar ik erg veel bewondering voor heb. De cultus van het vrouwenlichaam is in onze cultuur bijzonder zichtbaar: onze cultuur vereert het vrouwenlichaam. Wat Greer doet, een respectvolle maar expliciete muzische libidinarisering van het mannelijke (zij het in het geval van haar boek in het bijzonder: de jongen), is een logische stap in het feministische bewustzijn. Het is van een ander gehalte dan de sluikse of expliciet erotische verwijzingen naar het mannelijke door vrouwelijke auteurs, het gaat om een erkenning van het muzische van de man en de jongen. Dit gegeven hoop ik in het kwetsbare verhaal dat begon met de kaft van versneden te hebben ingebracht.


Daarmee begint een niet-eenduidig verhaal. Voor een vrouw is het muzische van de man immers een dubbelzinnig gegeven. Er is enerzijds het beschermende en het grootmoedige. Maar zijn lichaam maakt meer dan dat van de vrouw deel uit van het menselijk archief van geweldpleging. Zijn lichaam staat zo ondermeer symbool voor een niet aflatende bron van verkwetsbaring van anderen. Dit alles is verschrijfbaar en muzisch, zij het problematisch en dubbel.


De man op de kaft van versneden is een stervende krijger. Het geweld dat van hem uitging maakt plaats voor het kwetsbare. Zijn linkerarm is gebogen, en ondersteunt zijn al stervende lichaam. Zijn rechterhand ligt op zijn dij en kan daar alle momenten vanaf glijden. Het beeld stolt zijn sterven. Op de minimale kwetsuur van de snede in zijn zijde na is zijn lichaam ongeschonden. Bemerk de ‘onschuld’ van zijn rechterbovenarm, een niet tot vechten of verdedigen aanwezige kracht, als die van een slapende man. Dit beeld is ongetwijfeld een verheerlijking van de mannelijke schoonheid, het muzische gehalte ervan is onmiskenbaar. In versneden zijn veel mannenportretten te vinden. De bundel eindigt met een blik op Herakles. Het was Herakles die Prometheus uit zijn benarde positie op de rots bevrijdde.


Morgen een kijkje in de laag ‘chronologie’.


Herlinda Vekemans
@


Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar eerste week.

PARLAN.DOC (12)

2. Verhaal


Het verhaal is kwetsbaar geworden. U kent dat tot vervelens toe herhaald verhaal dat de grote verhalen nu dood zijn. Voor het graf met het verhaal ‘God’ bijvoorbeeld hebben de ‘drie meesters van de argwaan’ (P.Ricoeur) postgevat, te weten Nietzsche, Freud en Marx. Over de kleinere verhalen hebben nog geen doodsklokken geluid, maar helemaal gezond zijn ze niet. De media maakt graag verhalen. Die worden aangedikt, vetgemest, voor iedereen te kijk gezet en gretig geconsumeerd. Oorlogsrapportering over bijvoorbeeld de oorlog in Irak blijkt vaak een gemaakt verhaal. Op het literaire front krijgt pulp fictie als chick lit een plek in ‘literatuurbijlagen’. Lezen en schrijven van literatuur is echter geen doodse of koopse bedoening.


In het lezen en schrijven word ik vaak aangetrokken door het kwetsbare en het verhaal heeft alleen al daarom een muzische aantrekkingskracht. In versneden heb ik, de bundel samenstellend, het verhaal een plaats willen geven. Om het te beschermen heb ik het in lagen verstopt, daarbij meteen de eigen vertrekpunten in een onherkenbaar verbrokkelde laag eronder aangebracht. Ik ga er van uit dat de eigen particuliere besognes niet expliciet in mijn gedichten aanwezig mogen zijn. Ik weet dat dit betwistbaar is, maar één dichter kan niet alles willen met zijn gedichten. Daarvoor is er een dichtersgemeenschap, en is het lezen van verschillende poëzie een proeven van de rijkdom ervan in ons en andere taalgebieden. De eigen dingen krijg je schrijvend echter moeilijk helemaal weg gefilterd, tenzij je flarden bestaande taalweefsels gaat importeren (de keuze zegt dan echter ook al wat). Ik heb ze daarom bewust in een bedekt laagje wel toegelaten, maar dan ondergronds in de vorm van wat je stemmingen of akkoorden zou kunnen noemen. Ik hoop daarmee de lezer in zijn lectuur niet op een denkpad te dwingen. In de volgende dagen toon ik u enkele wegwijzers naar tijd en plaats van het verhaal, maar vanaf de ‘handeling’ van het verhaal zal ik u alleen laten om uw eventueel lezen niet te storen.


Morgen eerst nog meer algemeens over het verhaal, vertrekkend van de foto op de omslag van de bundel, maar nu eerst het openingsgedicht uit versneden. U ziet en hoort Prometheus. Kijkt u uit, hij is erg boos op de mens.


Prometheus


en scheur leuk
verhalen op je buik
ja en lik holbol speeksel
op de lekke snippers
en blaas ze glazig
je ketent er alle ogen mee
maar niet de mijne


je lichaam in rots
je ogen en oren voor ik ze doof
je huid voor ik ze verkil
je neus en mond voor ik ze roof
je stem voor ik ze verstil


over losse taal gaat steevast de zweep
siste de zee plots pissig tussen de tenen
van broer hemelreus


je uur zonder schaduw ooit
vervolgde onverstoorbaar de zwaar gehavende
je uur in rots verstomd
vuurogige dagjesvliegen
horzeldomme vliezenvleesjes
schichtig scheurbuikgespuis


Herlinda Vekemans
@


Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar eerste week.

PARLAN.DOC (12)

1. Rite de passage


Dag lezer, deze maand bestaat dit weblog twee jaar, een hele prestatie van de redactie. Ik zal eens kijken of ik dankzij de gastvrijheid hier het webloggen een maand volhoud, leest u mee? Deze week schrijf ik met het enthousiasme van de start elke dag wat.


Vandaag over beginnen met poëzie, drie stukjes tekst waarin het plotse, het hevige en het dubbele van een begin herkenbaar zijn. Eerst drie regels uit het gedicht Facture Baroque van Paul van Ostaijen:


‘soms slaat het verlangen der mensen zo hoog uit
dat zij takelen de nederige boot
en ter zee gaan’


In mijn zwervende lectuur deze week, kwam ik voorbij nog twee stukjes tekst die dit dubbele gevoel (verlangen en een aanvoelen van kleinte) vanuit geheel verschillende hoeken duiden. Ze werden geschreven als levenswijsheid, maar ze lijken me ook op het lezen en schrijven van toepassing. Eentje las ik in een boek met chassidische wijsheid. Met het eerste deeltje van de wijsheid is het moeilijk instemmen, maar symbolisch gelezen geeft het een gevoel van begin en vrijheid mee:


‘Twee zakken


Rabbi Bunam sprak tot zijn leerlingen: ‘Ieder van jullie moet twee zakken hebben om naar behoefte in de ene of in de andere te kunnen tasten: in de rechter ligt het woord: ‘Om mijnentwille is de wereld geschapen’, en in de linker: ‘Ik ben stof en as.’’ (Chassidische vertellingen, Martin Buber, Kosmos Z & K, 1965, 2006. (de eerste wijsheid komt uit de Talmoed (Sanhedrin 37) en de tweede uit Genesis, 18:27)


Een ander stukje geeft de slotwoorden van de Kritiek van de praktische rede van Kant (wiens werk ik alleen uit beschrijvende bronnen een beetje ken). In dit stukje komt het besef van eigen kleinte eerst: ‘Twee dingen vervullen het hart telkens met weer nieuwe en toenemende bewondering en eerbied, hoe vaker en langer we daarover nadenken: de hemel vol sterren boven mij en de morele wet in mij. (…) De aanblik van het eerste vernietigt als het ware mijn belangrijkheid, als een dierlijk wezen, dat de stof waaruit het voortgekomen is, weer terug moet geven aan de planeet (slechts een stipje in het heelal), nadat het een korte tijd (men weet niet hoe) van levenskracht voorzien was. Het tweede echter verhoogt mijn waarde als een begrijpend wezen, oneindig door mijn persoonlijkheid, waarin zich een morele wet openbaart, die van de dierenwereld en zelfs van de hele zintuiglijke wereld onafhankelijk is’ (in Jos de Mul, De domesticatie van het noodlot, Klement, Pelckmans, 2006 , p. 133).


Beginnen met poëzie schrijven (en lezen) voelt zoals het verlangen in de dichtregels van Van Ostaijen. Als het op onjonge leeftijd van de ene dag op de andere begint, heeft het veel van wakker worden op een ongekende plek, ver van alles wat vertrouwd is. Het grote voordeel van zo’n plots begin is dat je van daaruit opnieuw kan en moet vertrekken, met letterlijk alles. Het geeft naast heel veel twijfel aan eigen mogen en kunnen ook levenslust en schrijfzin. De zintuigen en daardoor ook het denken en voelen, lijken opnieuw geboren. Er ontstaat een dubbel aanvoelen dat voortkomt uit het genot van de hergeboorte en het verhevigde besef van de eigen kleinheid.


Morgen, een kijkje in de schrijf- en leeslaag ‘verhaal’, en een gedicht.


Herlinda Vekemans
@


Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem verwacht.
Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. De vorige gast Alain Delmotte gaf de fakkel door aan Herlinda Vekemans. Dit is haar eerste week.