vrijdag, november 30, 2007

PARLAN.DOC (26)

Galilei

O nietige planeet, o kern, o punt van kennis,
reeks van eeuwig stervende en gestorven sterren,
bewegende getijden, af en aan van oceanen
bewust hoezeer de aarde draait in het heelal.
Gij wist het toen gij op de sloepen stapte
van Lizzafusina richting dogenstad.
Als alles in dit leven eb en vloed.

uit: Rebellen

Hedwig Speliers
@


Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter(es) een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem/haar verwacht. Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. Peter Theunynck gaf het estafette-stokje door aan Hedwig Speliers. Dit is zijn laatste bijdrage.

Labels:

Agenda: 02/12/07

02/12/07 - BRUSSEL: Radioboeken: Hafid Bouazza & Ellen Ombre - 11u30 - gratis - deBuren, Leopoldstraat 6 - info.

02/12/07 - DIEST: Elisabeth Marain in gesprek met Yves Van Durme over haar roman Een vrouw met negen levens - 11u - CC Begijnhof, Infirmeriestraat z/n.

02/12/07 - LIER: boekenbeurs uitsluitend voor spoorwegliteratuur - 9u tot 13u - 2€ - Zaal Karthuyzershof , Karthuizersvest 55-57.

02/12/07 - SINT-NIKLAAS: Poëzie op Zondagmorgen met Contrabas Chrétien Breukers - 10u30 - gratis - Kasteel Walburg, Walburgstraat 35 - info.

Labels:

donderdag, november 29, 2007

PARLANDOSCOOP: Norbert De Beule




Norbert De Beule
titelloos gedicht uit de cyclus STEENdorp uit EBdiep
Zondag 14 september 2007 - Gent

Labels:

Agenda: 01/12/07

01/12/07 - GENT: Peter Holvoet-Hanssen & Gwenaëlle Stubbe - 20u30 - gratis, maar reserveren verplicht - Coupure 234.

01/12/07 - GENT: Poëzieavond - 20u - Kunsthal, Sint-Pietersabdij - Sint-Pietersplein, 9.

01/12/07 - HERENTALS: Geletterde Mensen met Dimitri Verhulst - 20u - CC ‘t Schaliken, Grote Markt 35 - info.

Labels:

Agenda: 30/11/07

30/11/07 - ANTWERPEN: presentatie Gierik en Nieuw Vlaams Tijdschrift met Erik van Malder, Guy Commerman, Sven Peeters, David Troch, Sylvie Marie en Sven Cooremans - 20u30 - gratis - Den Hopsack, Grote Pieter Potstraat 24 - info.

30/11/07 - ANTWERPEN: Geletterde Mensen met Dimitri Verhulst - 16€ - 20u15 - Arenbergschouwburgn, Arenbergstraat 28 - info.

30/11/07 - BRUSSEL: Arabisch Literair Salon van Brussel - 19u - gratis - Passa Porta, Dansaertstraat 46 - info.

Labels:

woensdag, november 28, 2007

Agenda: 29/11/07

29/11/07 - ANTWERPEN: Hervé Casier en Arne Deprez lezen voor uit eigen werk - 20u30 - gratis - Den Hopsack, Grote Pieter Potstraat 24.

29/11/07 - BRUSSEL: A. B. YEHOSHUA - Literatuur uit Israël - 20u - 5€ - Passa Porta, Dansaertstraat 46 - info.

29/11/07 - GENT: Geletterde Mensen met Dimitri Verhulst - 20u - 10/13€ - UITVERKOCHT! - Vooruit, Sint-Pietersnieuwstraat 23 -
info.

Labels:

dinsdag, november 27, 2007

PARLAN.DOC (26)

BIJ HET SCHRIJVEN VAN EEN BIOGRAFIE

De lont van het toeval in het kruitvat van de inspiratie
(Deel 2)


César Baldaccini, dit César

Verder wandelend doorheen deze Parijse Hades zien we plots onder de lage septemberzon een bronzen grafbeeld blikkeren, weer eens een…kentaur. Die staat op het graf van de Franse beeldhouwer César Baldaccini, in de moderne beeldhouwkunst bekend als César. Hij was een goede kennis van de bronsbeeldhouwer Roel d’Haese, die twintig jaar lang mijn Nieuwpoortse buurman was. Het is een prachtig beeld, volgestouwd met allerlei heterocliete bronsgestolde elementen. Een borstel als staart en tandwielen als schoudergewricht. Nagels en bouten en moeren vormen spierbollen en platte staalstaven trekken strakke spierbanen over rug en flanken.

We vertrekken. Ik wil naar Place Récamier, de plaats waar in de 19e eeuw de Abbaye-aux-Bois stond, de kloosterkerk waar Maurice de Guérin acht maanden voor zijn dood trouwde met Caroline de Gervain. Caroline was een broze achttienjarige schoonheid uit Calcutta. Op weg naar de thans afgebroken kloosterkerk willen wij de Carrefour de la Croix Rouge over, maar wij stoten op een reuzengrote sokkel waarop een bronzen monument staat: een…kentaur van de Franse beeldhouwer César. Het blijkt een uitvergrote kopie te zijn van het beeld dat we zonet zagen op de Cimétière Montparnasse. Dit sculptuur van 4,70 meter hoog is een hommage à Picasso.


Musée Bourdelle

Jaren geleden bezochten we in Montauban het Musée Ingres. Op de rez-de-chaussée van het museum is een ruime zaal waar men de evolutie kan meemaken van de Franse beeldhouwer Bourdelle, een leerling van Rodin. Maar van mijn ouwe vriend (sinds 1963) en beeldhouwer Willem Vermandere wist ik dat deze barokke geweldenaar in Parijs zijn eigen museum had, het bezoeken waard. Op dus naar het huis van Antoine Bourdelle in de rue Antoine-Bourdelle, n° 16. Bourdelle ontwikkelde van een naturalistisch-figuratieve weergave naar een gestileerde en archaïsche stijl, gebaseerd op Romaanse, Byzantijnse en gotische vormen. Bijzonder markant vinden we zijn Beethoven-bustes, steeds veranderend van karakter. En je gelooft het of je gelooft het niet: ook hier worden we aan Maurice de Guérin herinnerd.

Voor de zoveelste keer in zo korte tijd worden we geconfronteerd met een… kentaur, die ons doet herinneren aan het prozagedicht Le Centaure. Maar er is meer. Ons wacht een dubbele beloning. In het immense atelier van Bourdelle wordt onze blik vastgespijkerd op een reuzengrote barokke figuur, een pleisteren ontwerp voor een monument van Adam Mickiewicz. Deze Poolse dichter en vrijheidstrijder werd het onderwerp van het gedicht dat Maurice de Guérin schreef toen hij in de Bretoense religieuze gemeenschap La Chênaie verbleef, een initiatief van abbé Lammenais tot rekatholisering van Frankrijk. La Pologne is het enige gedicht dat Maurice tijdens zijn leven publiceerde. Het verscheen op 29 september 1831, drie weken na de val van Warschau, in L’Avenir, de progressief- katholieke krant van Lamennais en Lacordaire.


Musée du Louvre

Noem het geen ‘toeval’ meer. ‘Toeval’ is ‘wil’ geworden, de wil van de biograaf om zijn onderwerp tot leven te brengen. Verrassingen vallen zomaar niet uit de lucht, de biograaf plukt ze in hun vlucht. We kopen een ticket onder de etherische kegel van het Louvre. Met het ticket in de hand bewonderen we van binnenuit de grootste van de glazen piramides die de Chinees-Amerikaanse architect Ieoh Ming Pei heeft ontworpen. Vanuit dit museale centrum wil ik twee locaties bezoeken, de intieme ruimte waar we de schilderijen van Lorrain en Poussin kunnen bewonderen en de zalen van de Griekse, Etruskische en Romeinse oudheden. Het zijn twee locaties die Maurice de Guérin hebben geïnspireerd tot het schrijven van zijn beide meesterwerken, Le Centaure en La Bacchante.

Er bestaan belangrijke teksten waarin het verband wordt verduidelijkt tussen deze prozagedichten en de beeldende kunsten. Onder meer in Lectures guériniennnes, de referaten van de Colloque International (15-17 juillet 1988) die ontstonden uit de samenwerking van de Centre d’Études Romantiques, Université Paul Valéry ( Montpellier III) met het Musée-Château du Cayla Maurice et Eugénie de Guérin. Voor het verband tussen de dichter Maurice de Guérin en het Louvre moeten wij Annie-France Laurens lezen en haar essay ‘La réception des antiques du Louvre dans Le Centaure et La Bacchante de Maurice de Guérin’. Het klimaat dat het proza van Guérin kleurt, komt uit de schilderijen van Lorrain en Poussin. Guérin zag bovendien de fameuze zuidelijke metope van het Parthenon, naar Frankrijk meegebracht door Choiseul-Gouffier, diplomaat en vriend van Talleyrand. Daarop zien we een kentaur die een vrouw ontvoert. Guérin zag bovendien de sarcofaag uit de collectie van Borghese, met een dubbel tweespan van oude en jonge kentauren die de wagens van Dionysos en Ariane begeleiden.


Guérinland

Mijn confrontatie met Maurice de Guérin wordt nu al jaren gekleurd door het toeval. De laatste toevalstreffer die me te binnen schiet overviel me tijdens ons recentste verblijf in de albigeois. Een grote opgolvende bocht brengt ons vanuit de omringende bossen naar het nabije dorp Campagnac en een openplooiend landschap met eindeloze vignobles. Er valt geen kat te bekennen. We parkeren onze Renault Megane onder het brede bladerendak van een eeuwenoude eik. Er staat een handvol huizen rond een onopvallende dorpskerk. Hier huwde in 1802 Joseph de Guérin met Victoire-Gertrude Fontanilles, de dochter van een grote wijnboer. Maurice was hun vierde en jongste kind, een frêle en broze jongen. Hij was bovendien de jongste zoon, zodat hij uitgesloten was van de familie-erfenis en bijgevolg op het priesterschap was aangewezen. Priesterschap dat hij gelukkig voor ons verdisconteerde in dichterschap.

Maar goed. We slenteren door het dorp en snuiven een stukje literatuurgeschiedenis op. Campagnac telt hooguit tien huizen en ligt langs de weg van Gaillac naar Saint-Antonin-Noble-Val. We wandelen nog even naar het einde van het dorp. Soms moeten we uitwijken naar de graskant voor een zeldzame auto. Wijnboeren die naar hun vignobles rijden. Op de dorpsgrens zien we een bord. Domaine du Barry nodigt ons uit voor een dégustation. Elk glas gekoelde witte wijn en elk glas gekoelde gaillacoise (méthode champinoise van de Gaillac) is welkom onder de verschroeiende zon van de Languedoc. In het proeflokaal is het kalm en koel. Houten tonnen golven hun ruggen door een overwelfde ruimte. De dame is gul en vriendelijk. Zij schenkt geen bodempjes, maar halfvolle glazen. En we praten. Waar we verblijven? Hoelang we verblijven? Wat wij hier komen doen? Een boek schrijven over Maurice de Guérin, zeggen we. En als ik op het punt sta om haar te vertellen wie die Guérin is, zet zij haar fles neer en grote ogen op. Zij kijkt ons verwonderd en gul glimlachend aan. Mag ik jullie wat zeggen, zegt ze met de nodige envergure. Ik zal jullie even wat zeggen, zegt ze na een retorische adempauze. Wat ik wil zeggen, is: jullie staan hier te drinken in het…geboortehuis van Victoire-Gertrude Fontanilles, de moeder van Maurice de Guérin…


De oesterparel op de bodem van de oceaan

Aan poëzie denken was voor mij denken aan Rainer Maria Rilke. Rilke was een halve eeuw lang mijn prototype, mijn idool als dichter. Leven en werk in onverbrekelijke eenheid. En toen kwam de grote onbekende in mijn leven: Maurice de Guérin, die jong gestorven Franse dichter uit de Romantiek. Le Centaure, zijn hoofdwerk, werd in 1910 vertaald door … Rainer Maria Rilke..

Ik deel zijn afkeer van het literaire leven en beaam wat hij schrijft aan Hippolyte de la Morvonnais, een dichter met eelt op de ‘ellebogen’ en een vriend met wie hij brak : ‘Mon esprit est casanier et fuit toute aventure; celle du monde littéraire répugne directement à son humeur, et même, soit dit sans le moindre suffisance, il la dédaigne. Elle lui semble imaginaire, soit dans son essence, soit dans le prix qu’on y poursuit, et partant, mortellement blessée d’un secret ridicule.’

Aan zijn enige grote vriend Jules Barbey d’Aurevilly schreef hij: ‘Uit dit vervloekte brein zal ik nooit iets goeds weten te halen, en toch ben ik er zeker van dat het iets bevat dat niet geheel zonder waarde is. Dat is het lot van de oesterparel op de bodem van de oceaan. Hoeveel zijn er niet, en juist de allergaafste, die nooit aan het daglicht zullen worden gebracht.’ Ik ontleen deze vertaalde regels aan de Nederlandse poëzievertaler Maarten Elzinga, die in het nawoord van zijn prachtige Guérinvertaling schrijft over het ‘ontegenzeggelijk modern karakter’ van Guérins prozagedichten. ‘Het maakt hem’, aldus Elzinga, ‘tot een voorloper van dichters als Mallarmé, Hofmannsthal en Rilke, die eveneens bijna verstomden doordat zij er niet in slaagden een taal te scheppen die aan hun absolute eisen kon voldoen.’

Hedwig Speliers
@


Bronnen:

Maurice de Guérin. Poésie. Préface de Marc Fumaroli. NRF, Éditions Gallimard, 1984.

Barbey d’Aurevilly, Memorandum I en Memorandum II. In : Oeuvres romanesques complètes. Tome II. NRF, Bibliothèque de la Pléiade, Éditions Gallimard, 1966.

Maurice de Guérin, De kentaur en De bacchante. Vertaald door Maarten Elzinga, Wagner & Van Santen, 1999.

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter(es) een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem/haar verwacht. Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. Peter Theunynck gaf het estafette-stokje door aan Hedwig Speliers. Dit is zijn vierde bijdrage.

Labels:

Agenda: 28/11/07

28/11/07 t.e.m. 19/12/07 - ETTERBEEK: Beeld][spraak MIXED UP - Spraakmakende groepstentoonstelling met kunstenaars die enerzijds de relatie tussen tekst, schriftuur en tekstbeeld en anderzijds de beeldende weergave op verschillende manieren benaderen. Een eigenzinnige dwarsdoorsnede van representatief hedendaags werk uit Vlaanderen.

Curator: Jean De Coster (RHoK). Met o.a. Brody Neuenschwander (‘The Pillow Book’ van Peter Greenaway), Peter Greenaway, Hugo Claus, Bernd Lohaus, Marcel Van Maele, Fred Boffin en Liliane Vertessen

- gratis - Zaal de Maalbeek, Hoornstr. 97 - info.

Labels:

Agenda: 27/11/07

27/11/07 - ANTWERPEN: Klaarkomen, een stiel apart met Herman Brusselmans, Lieven Vandenhaute, Renske de Greef, Titus De Voogdt en An Miller - 20u - gratis - Permekebibliotheek, De Coninckplein 26 - info.

Labels:

zaterdag, november 24, 2007

Agenda: 24 & 25/11/07

24/11/07 - BRUGGE: proclamatie van de Provinciale Prijs voor Letterkunde
laureaten: Erik Spinoy voor zijn gepubliceerd werk ‘L’, Frédéric Leroy voor zijn niet-gepubliceerd werk 'Lucifer en het grote belang (van kleine rituelen)’ en een premie aan Alain Delmotte voor zijn gepubliceerd werk ‘Lieve Wisława/Onderschrift 2’ en ‘Verstekelingen/Onderschrift 3 - 15u45 - gratis - Provinciaal Hof, Markt 3.

***

25/11/07 - BRUSSEL: Portugees aperitief met José Riço Direitinho in gesprek met Pessoa-vertaler Harrie Lemmens - 11u30 - 5€ - Passa Porta, Dansaertstraat 46 - info.

Labels:

woensdag, november 21, 2007

Verzameld:

* Stad Oostende zoekt een stadsdichter. Klik hier om te zien of je in aanmerking komt.

* Lappersfort Poets Society roept op tot het schrijven van het reddende sint- en/of kerstgedicht.

* Bij Uitgeverij Voltaire, ´s-Hertogenbosch verscheen LEONARDO DA VINCI - BESTIARIUM in een vertaling van Patrick Lateur. Klik hier voor meer informatie.

* Een tweetal weken geleden kregen de inwoners van de Willemsstraat in Leuven een vreemde brief in hun brievenbus. Of ze geen rode lampen in hun straatramen wilden plaatsen? Of ze geen voorbijgangers wilden prikkelen en mee wilden werken aan een kunstproject?

De betreffende brief was in het kader van Pimp-a-Poet. Een publiek kunstproject rond teksten van woordkunstenaar Jee Kast. Eén van die jonge-generatie-dichters die vindt dat poëzie niet saai of ontoegankelijk is. Voor mensen die niet zo snel een dichtbundel vastnemen en toch nieuwsgierig zijn, heeft hij dus Pimp-a-poet geïnstalleerd. Een rosse buurt waar mensen mentaal worden geprikkeld. Of waar passanten in de avonduren stiekem kunnen snoepen.

Aan de hand van twaalf Deelnemers in de Willemsstraat en sponsoring van interieurarchitecten D-Ice is het project een haalbare kaart geworden.
Een project tot 25 november 2007.


* Meander heeft aandacht voor Bernard De Bruyckere en Frank Simkens.

* Poëzierapport recenseert Het is een mooi leven (zolang je niet bestaat) van Pat Donnez.

* Een nieuwe rubriek op De Contrabas is Gedichten op Dinsdag. In deze eerste aflevering poëzie van Delphine Lecompte.

* De laatste week om winterse gedichten in te zenden voor de poëziewedstrijd WinterWoorden in 't Zicht gaat in...

Labels:

Agenda: 23/11/07

23/11/07 - BRUSSEL: Religie en Letteren met Désanne van Brederode, Marjoleine de Vos, Ludo Abicht en Fouad Laroui in gesprek onder leiding van Rik Pinxten - 20u - deBuren, Leopoldstraat 6 - info.

Labels:

dinsdag, november 20, 2007

PARLAN.DOC (26)

BIJ HET SCHRIJVEN VAN EEN BIOGRAFIE

De lont van het toeval in het kruitvat van de inspiratie
(Deel 1)



Een prozadichter

Aan poëzie denken was voor mij denken aan Rainer Maria Rilke. Rilke is een halve eeuw lang mijn prototype van de dichter geweest. Leven en werk in onverbrekelijke eenheid. Een trapje lager op de ladder stond Van Ostaijen. Ook Paul van Ostaijen, zij het iets minder, beantwoordde aan het profiel van mijn volmaakte dichter. Iets te lokaal Antwerps toch.

En toen kwam de grote onbekende in mijn leven: Maurice de Guérin, een Franse dichter uit de Romantiek. Le Centaure, zijn hoofdwerk, werd in 1910 vertaald door mijn idool…Rainer Maria Rilke. Guérin stierf aan tuberculose. Dichters die jong sterven zijn sowieso groot. Zij dragen, welke waarde zij ook hebben, een aureooltje van poëticale heiligheid. Aanvankelijk was hij een epigoon van Lamartine en Sainte-Beuve. Niks bijzonders dus. Pas door de dood van een beminde vrouw, Marie de la Morvonnais, vond hij zijn definitieve vorm. Het prozagedicht. Ik geef het toe, levenslang had ik een hekel aan prozagedichten. Niet autonoom genoeg vond ik. Maar Guérin heeft mijn blik binnenste buiten gekeerd.

Guérin schreef weinig of niets. Hoop en al drie korte prozagedichten van een 12-tal bladzijden en veel jeugdzonden. De dichter als luiaard, dat zegt me wat. Bovendien publiceerde hij niets. En zijn schrijfsels heeft hij in het vuur gegooid. Letterlijk. Gelukkig had hij een handvol goede vrienden (zeldzaamheid onder dichters). Uit bewondering voor zijn talent kopieerden zij zijn weinige werk. Over dit weinige werk en dit korte leven schrijf ik momenteel een uitvoerige biografie.


Poëzie & wijn

In de zomer van 2003 reisden wij, mijn vrouw en ik, naar Zuid-West Frankrijk. We huurden een mas tussen de vignobles van de albigeois. Het dorp le Verdier, het gehucht la Vèle en de mas zijn zovele spelden in de hooiberg van een weids wijnlandschap op het kruispunt van de Rouergue, de Quercy en de Languedoc. Met de Groene Michelin in de hand gingen we op stap in de omgeving. Michelin deed ons watertanden van een dichterssite heel dichtbij, de gentilhommière le Cayla. Een klein kasteeltje, zeg maar. Daar werden in het begin van de 19e eeuw twee romantische zielen geboren, Maurice en Eugénie de Guérin. Een broer en een zus, een dichter en een dichteres. Zij waren daarenboven een beetje verliefd op elkaar en wie de liefde van Lord Byron voor zijn halfzus Augusta kent, weet dat er verlangen naar incest in de lucht hangt.


Jean Jaurès als recensent

Maurice en Eugénie de Guérin liggen begraven in Andillac, een schattig dorp nabij le Cayla. Joseph de Guérin, hun vader, was er burgemeester tijdens de Restauration (1814-1830). Na het bezoek aan het graf begon het toevalligheden te regenen in mijn leven. Die toevalligheden dwongen mij om het boek te schrijven dat ik schrijf. Zo staat op de stèle van hun grafsteen een bronzen plaquette van Gabriel Pech, een beeldhouwer uit de streek. Pech is ook de beeldhouwer van het grote, witmarmeren monument in Carmaux, een centrum van uitgestorven kolenmijnen. Centraal in dit groepsbeeld staat de beroemde socialist en pacifist Jean Jaurès. Jaurès was niet alleen een politieker. Hij hield van boeken en van schrijvers. Zo bleef hij levenslang bevriend met zijn klasgenoot Abel Lefranc (1863-1952). Lefranc, een notoir Rabelaiskenner, was professor aan het Collège de France en… de eerste biograaf van Maurice de Guérin. Jaurès schreef in 1911 een recensie van dit boek, die nooit verscheen en pas in 1933 weer opdook. Abel Lefranc heeft ze gepubliceerd in een van de eerste nummers van L’Amitié Guérinienne, een jaarboek dat nog steeds bestaat.


Wijn & poëzie

Toen heb ik besloten om jaarlijks terug te keren naar le Cayla, dat zowel museum is als archief. De Gaillacwijnen zijn licht en smaakvol. De bewoners zijn eenvoudig en vriendelijk. De streek is zonnig en attractief. En aan research doen in le Cayla is een sinecure. Ik begon er bovendien aan een nieuwe bundel, Len de l’el en schreef ter plekke heel wat Guériniaans geparfumeerde gedichten. Ik wou drie cycli, een over de albigeois, een over le Cayla en een over de katharen. Maar hoe moest ik die katharen plaatsen binnen mijn ‘verhaal’? Toeval stak een handje toe. Terwijl ik alle dagbladkritieken doornam na 1861, het jaar waarin het verzamelde werk van Maurice verscheen, viel ik op een artikel waarin de link werd gelegd tussen het kathaarse manicheïsme en manicheïstische tendensen in Le Centaure, het prozagedicht van Guérin. Eureka!


Canon Power Shot & Parijs

Mijn nieuwsgierigheid is geprikkeld. Ik wil van nu af aan letterlijk in de voetsporen van Guérin stappen. Ik koop dus een digitaal cameraatje, een Canon Power Shot. Met Picasa2 zet ik de foto’s op mijn pc en gebruik ze als geheugensteun. Die sporen voeren mij meteen naar het hart van Frankrijk. Maurice verliet op zijn elfde zijn vaderhuis. Hij kwam eerst terecht in Toulouse en daarna voorgoed in Parijs. Zoals die andere jongen uit de provincie, Lucien Chardon, alias Lucien de Rubempré in Illusions perdues. In zijn schitterende roman laat Balzac hem op zeker ogenblik uitroepen: ‘Parijs is de stad van de schrijvers, de denkers, de dichters. Alleen hier wordt roem geboren.’

Op naar Parijs dus. Met onze Oostendse vrienden Joël en Erna S. delen we een kleine flat aan de voet van Montmartre, in de rue Lepic. We logeren op twee huizen van Theo en Vincent van Gogh. Joël, een gewezen militair, is onze onfeilbare gps in het Parijse labyrint. TGV, metro, appartement, alles regelt hij correct. Maar door een vergissing van onze Belgische verhuurster kunnen we maar een week later dan gepland onze duplex betrekken. Geen nood, die vergissing wordt een gelukkig toeval. Bij een bezoek aan het Collège Stanislas horen we dat deze eerbiedwaardige instelling 200 jaar bestaat en we worden meteen op het herdenkingsfeest uitgenodigd. Stanislas (Genaraal de Gaulle was er student) is het college dat een grote rol speelt in het leven van Maurice: eerst als leerling, daarna als pedagogisch klusjesman. Stanislas honoreert hem net genoeg om niet te verhongeren.


Champagnefeest

Het is zondagvoormiddag. Zonnige zondag. In de lange, smalle rue Notre Dame zien we van ver al de wapperende driekleur hangen. We worden meegezogen door een stroom van uniformen, leerlingen komen van de kerk waar het tweehonderdjarige bestaan van het college met een eucharistieviering werd opgeluisterd. We stromen mee naar binnen. Op twee grote speelplaatsen zijn lange tafels aangebracht. Tafels waarop rijen boeken en snuisterijen, speldjes, dassen, kopjes en schoteltjes met de insignes van Stanislas. Ik koop een speldje van Stan. Ik koop een kokanjeblauwe das van Stan. Maar wat mij als biograaf het meest interesseert zijn de beide, pas verschenen werken over het college met klinkende titels: L’épopée de Stan 1804-2004 en Le collège Stanislas. Deux siècles d'éducation. In die boeken vind ik de sfeer van de Restauration terug, van de rekatholisering van Frankrijk. Een college met succesrijke en beroemde oud-leerlingen zoals de psychiater-structuralist Jacques Lacan, de fysicus Maurice de Broglie, de oceanograaf Jacques-Yves Cousteau, de literatuurhistoricus Pierre de Boisdeffre, de schilder Théodore Géricault, de componist Albert Roussel, de romancier Anatole France, de toneelauteur Edmond Rostand, de modeontwerper Christian Dior, generaal en president Charles de Gaulle, de oorlogspiloot Georges Guynemer die op 11 september 1917 omkwam in Poelkapelle en waarover de Vlaamse professor Herman Uyttersprot zijn laatste artikel schreef. Vergeten we niet oud-minister Pierre-Christian Taittinger, familie van het beroemde champagnehuis. En last not least…Maurice de Guérin.

Op weer andere rijen tafels versierd met in de wind wapperende papieren tafellakens staan de glazen. Champagneglazen, minder kan niet voor een bicentenaire. We drinken Taittinger, uiteraard. We drinken tegen de sterren op. We praten met oude oud-leerlingen. En met de archivaris van het college, een stokoude, keurige geklede heer. Over Maurice de Guérin, uiteraard.


Vie romantique

Tussen de rue Lepic en de rue des Abesses gaat mijn hart sneller kloppen. Mijn oog valt op het straatnaambord rue de Joseph de Maistre. Louter toeval. Henriette-Marie de Maistre, een jonge gehuwde vrouw voor wie het hart van Guérin passioneel op hol sloeg, was een nichtje van de beroemde anti-revolutionaire filosoof…Vooruit nu maar, Sherlock Holmes, neem je vergrootglas en ga op zoek naar alle straten, pleintjes en plaatsen waar Maurice zijn sporen drukte. Bedenk een romantische route door de lichtstad.

In de rue Chaptale, niet ver van de Moulin Rouge, bezoeken we de George Sand-tentoonstelling in het mooie Musée de la Vie Romantique. Ik heb een boontje voor George Sand, geen groot schrijfster maar wel een grote literaire persoonlijkheid. En meer. Ik ben haar dankbaar. Sand was het die Maurice de Guérin heeft ontdekt. In Revue des deux mondes (1840) stelt zij hem een jaar na zijn dood aan het Franse leespubliek voor met een ruime introductie en de eerste publicatie van Le Centaure. Nauwelijks stap ik over de drempel van dit museum, het voormalige atelier van Ary Scheffer, een Nederlands schilder en vriend van George Sand, of mijn oog valt op een prachtige tekening van Delacroix. De tekening van een…kentaur.


Een meneer van marmer

ʹs Namiddags vallen we opnieuw van de ene verwondering in de andere. Het liefst had ik de cimétière Père Lachaise bezocht. Maar we zijn nu eenmaal in de omgeving van de cimétière de Montparnasse. We bereiken de uitgestrekte begraafplaats langs de ingang van de Boulevard Edgar-Quinet, dicht bij de boulevard de Raspail. Deze begraafplaats is een van de grootste van Parijs en werd in 1824 in gebruik genomen. We vinden het graf van Baudelaire, passeren voorbij het graf van de moderne toneelschrijver Ionesco, van de zanger Gainsbourg en van de uitgever Hachette.

Plots staan we voor het protserige zerk van een zekere Honoré Champion. Ik draag die dag een groene shirt met daarop de witte letters Champion. Mijn vriend Joël, een voortreffelijk fotograaf, ziet wat ik zie en zegt: Hedwig, ga eens zitten op dat zerk. En ik neem plaats voor deze marmeren meneer met marmeren haren en een marmeren strik. Hij staat afgebeeld voor een marmeren bibliotheek, half versluierd achter een marmeren gordijn. Hij leest aan een marmeren tafeltje in een marmeren boek. Pas als ik terug in Oostende ben, weet ik wie die man van marmer is en besef ik het belang van die foto. Honoré Champion, ontdek ik, is de uitgever van de eerste biografie van Maurice de Guérin. De biografie geschreven door Abel Lefranc (zie boven). Henri Champion is een van Frankrijks belangrijkste wetenschappelijke uitgevers en had (heeft) zijn boekhandel-drukkerij op de Quai Malaquais 5. Champion is bovendien de uitgever van het recentste belangrijke werk over Maurice de Guérin met als auteur Marie-Cathérine Huet-Brichard, maître de conférences à l’Université de Toulouse le Mirail.^

Hedwig Speliers
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter(es) een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem/haar verwacht. Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. Peter Theunynck gaf het estafette-stokje door aan Hedwig Speliers. Dit is zijn derde bijdrage.

Labels:

Agenda: 22/11/07

22/11/07 - ANTWERPEN: Patricia Lasoen en Guy van Hoof - 20u30 - gratis - Den Hopsack, Grote Pieter Potstraat 24.

22/11/07 - ELSENE: Dichter bij de Dichter - Hebreeuwse poëzie - 20u - gratis - Toekomstige Nederlandstalige Gemeentelijke Openbare Bibliotheek Elsene - Boekenloft, Sans Soucistraat 131 - info.

22/11/07 - TIELT: Geletterde Mensen met Dimitri Verhulst - 20u30 - 10/5€ - CC Gildhof, Sint-Michielstraat 9 - info.

Labels:

maandag, november 19, 2007

Agenda: 20/11/07

20/11/07 - KORTRIJK: Wokking Dinner gecombineerd met bijzondere en eigenzinnige poëzie - reguliere dichters Alain Delmotte, Philip Hoorne, Olaf Risee en Tine Moniek! ontmoeten Christa, An, Danny en Ellen - 19u30 - 25€ - Ondernemerscentrum, Leiestraat 22 - info.

Labels:

Agenda: 19/11/07

19/11/07 - ANTWERPEN Literatuurprijs Gerard Walschap 2007 - 20u - Bourlaschouwburg, Komedieplaats 18 - info.

19/11/07 - LEUVEN: Sprekende Ezels - open podium - 20u - gratis - Artforum vzw, Stapelhuisstraat 15 - info.

Labels:

donderdag, november 15, 2007

PARLANDOSCOOP: Mark Van Tongele



Mark Van Tongele
Dans met mij
7 oktober 2007 - Antwerpen

Labels:

woensdag, november 14, 2007

Agenda: 15/11/07

15/11/07 - BRUSSEL: Barden in Brussel - Ontmoeting tussen dichters uit België en Wales met Richard Gwyn, Gwyneth Lewis, Patrick McGuinness, Benno Barnard, Eva Cox en Erik Spinoy - 20u - gratis - Passa Porta, Dansaertstraat 46 - info.

Labels:

maandag, november 12, 2007

Agenda: 13/11/07

13/11/07 - GENT: Middagen van de Poëzie met Joke van Leeuwen - 12u15 - 3€ - Poëziecentrum, Vrijdagmarkt 36 - info.

Labels:

zaterdag, november 10, 2007

PARLAN.DOC (26)

De dood van Victoire-Gertrude Fontanilles
(Fragment uit Len de l’el)

De moeder heeft haar stem onder de steen gelegd,
ze neemt afscheid zoals helder water aan de bron
dat onder gras en snoeihout afscheid neemt.
Ze laat verweesden achter en een heilig meisje;
haar hand verlaat de gevelde fazant, het konijn
dat ze met een nekslag doodde, het zoete lam
dat ze behandelde als kind. Ze aait de leegte
die haar meeneemt in haar heuvelende verte.

De moeder metst de eerste steen van droefheid
in de kamer, de haard verwerpt zijn roet,
een kookpot kreunt in zijn gekerfde hengsels.
De eiken tafel telt één plaats minder, één stoel
laat zich verrassen door afwezigheid. Schotels
worden niet langer doorgeschoven en schalen
tellen minder vruchten. Eén appel roerloos
en zonder vingers die zijn vorm vertalen.

De kist vertrekt op zes gekneusde schouders
naar het dorp, kraaien krassen en de klepel
verwondt het torentje tussen het struikgewas.
Palm drupt zijn ochtendtranen, traagheid
kent geen uitstel. Verdriet zoekt de ooghoek
van alle omstanders en de bossen zwijgen
in hun vogels, de bermen in hun krekels.
De mens is hier voorbij de mens. O dood!

Hedwig Speliers
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter(es) een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem/haar verwacht. Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. Peter Theunynck gaf het estafette-stokje door aan Hedwig Speliers. Dit is zijn tweede bijdrage.

Labels:

Verzameld:

* Op Gedichtendag wordt Joke van Leeuwen stadsdichter van Antwerpen. Ze volgt Bart Moeyaert op.

* Yannick Dekeukelaere won vorige week de voorronde van de schrijfwedstrijd Write Now! Antwerpen. Lodewijk Janssen eindigde als tweede en Maarten Inghels als derde.

* Didi De Paris levert ook zijn bijdrage aan reflections upon the 50th anniversary of Jack Kerouac's On the Road. Lees er hier meer over.

* Benno Barnard en Marc Dejonckheere stonden garant voor het Gedicht van de Week op De Contrabas.

* Goed nieuws voor recensensie-vreters: Vlaamse dichtbundels worden deze dagen ruim besproken. hier, hier, hier, hier, hier en zelfs hier.

* Meer weten over Wouter Steyaert? Zowel De Contrabas als Meander stellen hem graag aan u voor.

Labels:

donderdag, november 08, 2007

PARLANDOSCOOP: Christophe Vekeman



Christophe Vekeman
Zelfportret
Woensdag 22 augustus 2007 - Gent

Labels:

woensdag, november 07, 2007

Agenda: 11/11/07

11/11/07 - ANTWERPEN: Open Podium Arenbergschouwburg met Jef Leyssens, Keefman, Reinout versus Sidemove, Thomas Lauwers en Stijn Vranken - 20u 30 - gratis - Arenbergschouwburg, Arenbergstraat 28.

11/11/07 - BIERBEEK: literair ontbijt met Bernard Dewulf en Gerda De Preter - 10u - 10€ - CC De Borre, Speelpleinstraat 10.

11/11/07 - GENT: De scenarist in beeld - Sofagesprekken - 16u30 - gratis, maar reserveren verplicht - Zebrastraat 32 (rode zaal).

Labels:

dinsdag, november 06, 2007

Agenda: 08/11/07

08/11/07 - ANTWERPEN: De Muzeval met Herman J. Claeys - "Gewapendertaal" - tijdens de pauze Muziekdooscollectief - na de pauze vrij poëzie-podium - 20u - gratis - Den Hopsack, Grote Pieter Potstraat 24 - info.

08/11/07 - ANTWERPEN: Vers Geschild met Dirk Elst - “ANIHILISSE” - 19u45 - gratis - BAZILIKUM, Verschansingstraat 61b - info.

08/11/07 - BRUGGE: De Naakte Schrijver: Jan & Sanne Terlouw - 20u - 7€ - Concertgebouw, kamermuziekzaal, 't Zand 34 - info.

Labels:

Agenda: 06/11/07

06/11/07 - BRUSSEL: Gek op Québec met Gilles Pellerin, Stefan Hertmans, Michèle Marineau, Marie-Sissi Labrèche en Myriam Beaudoin - 20u - 5/4€ - Passa Porta, Dansaertstraat 46 - info.

06/11/07 - BRUSSEL: Stille Boeken met Aukelien Weverling en Erik Vlaminck - 20u - gratis maar reserveren aanbevolen - deBuren, Leopoldstraat 6 - info.

Labels:

zaterdag, november 03, 2007

PARLAN.DOC (26)

Len de l’el (fragment)

Aubergine wolken overrompelen ons,
verwonderen ons met hun pure paars.
Daarin hebben we dorpen gezien,
verwijderde en nooit eindigende
einderlijnen zien dalen en stijgen
kerktorens zien kleiner worden en
in wijnvelden zien verdwijnen.

Op zijn scherpst snijdt Montmiral
de akkers open, kuis en ketters
tussen keien, kaalgeschoren tranendal.
Hier komt de Zuivere en ademt lucht
ruikende naar duivel en naar zuivel.

Hanen kraaien mij mijn jeugd terug,
palmhaag ruikt mij weer tot knaap en
winden waaien mij opnieuw tot kind,
uitgedunde haren strelen zij tot bos
waar een verborgen bron ontspringt.

En we zeggen: leg de motor stil, maak
van je renault scenic een uitkijkpost
en span je vinger op de sluiter
tot le Cayla verguld in de lenzen ligt,
tot de aarde afgerond één foto wordt.


Hedwig Speliers
@

Met de rubriek 'PARLAN.DOC' wil Parlando! één Vlaamse dichter(es) een maand lang speciale aandacht schenken. Elke week wordt minstens één bijdrage van hem/haar verwacht. Het PARLAN.DOC-archief is hiernaast na te gaan. Peter Theunynck gaf het estafette-stokje door aan Hedwig Speliers. Dit is zijn eerste bijdrage.

Labels:

vrijdag, november 02, 2007

Agenda: 03/11/07 & 04/11/07

03/11/07 - NINOVE: Germain Droogenbroodt leest liefdesgedichten uit zijn bundel en CD Tussen de stilte van je lippen - Life Spaanse gitaar door Juan del Granero - CC De Plomblom, Graanmarkt 12.

*****

04/11/07 - ANTWERPEN: De Sprekende Ezels met An Kenis, Gino Van Looy, Iwein Speelman, Lut Van Nooten en Project III - 20u - gratis - café Rood-Wit - Generaal Drubbelstraat 42.

04/11/07 - DIEST: Literatuur op Zondag met Hugo Camps en Bernard Dewulf - 11u - CC Begijnhof, Infirmeriestraat z/n.

04/11/07 - LEUVEN: DESDA met Xavier Roelens, Maarten Inghels, Lies Koopman, Kristoffel Hendrickx en live jazz ‘le baron fauteuille’ - 20u - gratis - info.

04/11/07 - SINT-NIKLAAS: Poëzie op Zondagmorgen met Stijn Vranken -10u30 - gratis - Kasteel Walburg, Walburgstraat 35.

Labels:

donderdag, november 01, 2007

Agenda: 02/11/07

t.e.m. 11/11/07 - ANTWERPEN: Boekenbeurs! - Leerkrachtendag - 10u tot 18u - 7/5€ - Antwerp Expo, Jan Van Rijswijcklaan 191 - info.

02/11/07 - ANTWERPEN: De avond van de nieuwste boeken met Jeroen Brouwers (door Veerle Dobbelaere), Arnon Grunberg, Admiral Freebee / Jack Kerouac - 20u - tussen 8€ en 15€ - deSingel, Rode Zaal, Desguinlei 25 - de avonden - info.

02/11/07 - ANTWERPEN: Ruben Van Gogh (Write Now!), Kim Peers & Oscar Van den Boogaard, Tom Hodgkinson meets Jan Bucquoy, Bonde do Role, Blood Red Shoes, The Owl Jolsons, DJ Mauro Pawlowski en Mieke Maaike’s obscene kapsalon - 22u - Petrol, D'Herbouvillekaai 25 - de avonden - info.

02/11/07 - GENT: Poëzieavond met o.a. Studio Rinkelsteeltje (Nicole Ledegen, Jean Vermeulen en Pascale Van Haelst) - 19u - gratis - Aanloophuis, Klein Begijnhof, Lange Violettestraat.

Labels:

PARLAN.DOC (26)

Hedwig Speliers werd geboren in 1935 in Diksmuide. Hij is Vlaams dichter, essayist en criticus.

Na zijn middelbare opleiding in Kortrijk bezocht hij anderhalf jaar het priesterseminarie in Brugge. In de loop der jaren distantieerde hij zich steeds meer van zijn katholieke West-Vlaamse milieu dat hij als bekrompen provincialistisch en kwetsend ervoer. Na zijn legerdienst in Euskirchen (Duitsland) begon hij in 1957 de lerarenopleiding aan de Rijksnormaalschool in Gent. In 1959 werd hij leraar Nederlands in Nieuwpoort, waar hij zich in 1961 vestigde. Hij verhuisde in 1989 voorgoed naar Oostende.

In 1963 vormde hij samen met Paul de Wispelaere, Korban en Jan van der Hoeven de redactie van het tijdschrift Diagram. Verder werkte hij mee aan de gestencilde tijdschriften Bok, Mep en Daele en sedert 1971 aan het tijdschrift Restant, dat zijn voedingsbodem had in de Gentse Rijksuniversiteit en de Universitaire Instelling Antwerpen. Daarnaast verzorgde hij columns voor o.a. Elseviers Literair Supplement, De Nieuwe, Vrijdag en Knack.

In 1969 kreeg hij voor de bundel De astronaut de Heidelandprijs van Noord en Zuid. In 1972 werd de bundel Horribile dictu bekroond met de provinciale prijs voor letterkunde van West-Vlaanderen. Die prijs kreeg hij ook in 1984 voor de essaybundel Met verpauperde pen. Voor zijn dichtbundel Het heraldieke dier werd hem in 1984 de Dirk Martensprijs van de stad Aalst toegekend.
In 1997 verzamelde de dichter-criticus Jean-Marie Maes zijn poëzie onder de titel Ongehoord. Daarna verschenen nog de reisbundel Suites françaises (2001) en de dichtbundels Heen (2004) en Engelen geduld (2006). In 2004 werd een biografisch drieluik over Stijn Streuvels voltooid.

Hij werkt momenteel aan een biografie van Maurice de Guérin, een onbekende Franse dichter uit de Romantiek en aan de dichtbundel Len de l'el met Maurice de Guérin, de Languedoc en de Albigenzer kruistocht als onderwerp. Verschijningsdatum: eind 2008.

De dichtbundel Villers-la-Ville werd vertaald in het Frans door Willy Devos en verscheen bij de 'éditions de vallongues' in Pau. Voor verdere vertalingen kan men terecht op de website van het FdL.
 
Bronnen

Aken, P. van. ‘Hedwig Speliers’. In: G.J. van Bork & P.J. Verkruijsse (red.). De Nederlandse en Vlaamse auteurs. Van middeleeuwen tot heden met inbegrip van de Friese auteurs. Weesp: De Haan.

Gerrits, Joris.  'Hedwig Speliers'. In: Hugo Brems, Tom van Deel, Ad Zuiderent (red.). Kritisch lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur. Groningen: Martinus Nijhoff Uitgevers, augustus 1987.
'Hedwig Speliers'. In: Oosthoek Lexicon. Nederlandse & Vlaamse Literatuur. Kosmos Uitgevers Utrecht 1996.


© Joël Stroo

Labels:

PARLAN.DOC (25)

Peter Theunynck (Eeklo 1960) woont in Antwerpen. Hij werkt als freelance tekstschrijver voor diverse opdrachtgevers. Hij schrijft poëzie en bereidt een biografie voor van Karel van de Woestijne.
Nieuwe gedichten van hem worden geregeld gepubliceerd in o.a. Poëziekrant, De Revisor en Revolver. Hij is woordvoerder van de Lappersfort Poets Society, een groep dichters die opkomt voor het integrale behoud van het Lappersfortbos in Brugge.
Hij houdt van fietsen (de absolute max is de Mont Ventoux beklimmen), lopen, yoga, bij een kop koffie tijdschriften en kranten lezen, de zwemvijver van het Boekenbergpark en De Gazet van Zurenborg, de wijkkrant waarin hij geregeld een stukje schrijft.

Voor een volledige bibliografie: klik hier.


© Kristof Ghyselinck


Een overzicht van alle bijdragen van Peter Theunynck:

* Verhuizen
* Over beginregels
* Bouwput
* Varekai
* Walvissen

Labels: